Λεμεσού 43, Ρόδος

Ελκώδης κολίτιδα

Τί είναι η ελκώδης κολίτιδα;

Η ελκώδης κολίτιδα είναι αυτοάνοσο νόσημα που εκδηλώνεται στο παχύ έντερο. Το ανοσολογικό σύστημα φυσιολογικά στρέφεται έναντι των βλαβερών μικροοργανισμών και των κυττάρων που αναπτύσσουν καρκίνο. Στην ελκώδη κολίτιδα ειδικοί περιβαλλοντικοί παράγοντες επιδρούν σε γενετικά προδιατεθειμένα άτομα και στρέφουν το ανοσολογικό τους σύστημα ενάντια στα υγιή κύτταρα της εσωτερικής επιφάνειας του παχέος εντέρου, προκαλώντας επιφανειακές εξελκώσεις των οποίων το μέγεθος ποικίλλει. Οι βλάβες είναι πάντα σε συνέχεια μεταξύ τους, ξεκινούν από το ορθό και επεκτείνονται προς το σιγμοειδές και το υπόλοιπο παχύ έντερο. Η ελκώδης κολίτιδα δεν θεραπεύεται και τα συμπτώματα της αν και υποχωρούν με κατάλληλη θεραπεία, επανέρχονται κατά καιρούς. Ευτυχώς σήμερα υπάρχουν θεραπευτικές επιλογές που ελέγχουν τη νόσο σε μεγάλο βαθμό και τη διατηρούν σε ύφεση διαρκείας.

Ποιά είναι τα συμπτώματα της ελκώδους κολίτιδας;

Τα συμπτώματα της ελκώδους κολίτιδας ποικίλουν σε χαρακτήρα και ένταση και μπορεί να περιλαμβάνουν:

• διάρροια,

• κοιλιακό άλγος,

• έπειξη προς αφόδευση,

• αποβολή βλέννης από το ορθό,

• αιματηρές ή βλεννοαιματηρές κενώσεις,

• απώλεια βάρους,

• πυρετό,

• εξωεντερικές εκδηλώσεις (δερματικές βλάβες, διαταραχές των αρθρώσεων, των επιπεφυκότων, του μεταβολισμού των οστών κ.ά.).

Υπάρχει κάποια εξέταση για την ελκώδη κολίτιδα;

Σήμερα οι εξετάσεις που τεκμηριώνουν τη νόσο και απεικονίζουν την έκταση της είναι η σιγμοειδοσκόπηση και η κολονοσκόπηση. Οι βλάβες αποκαλύπτονται με την ενδοσκόπηση και στη συνέχεια η διάγνωση τεκμηριώνεται με τη λήψη και την εξέταση βιοψιών από τις πάσχουσες περιοχές.

Υπάρχει κάτι εκτός της φαρμακευτικής αγωγής που μπορεί να πράξει ο ασθενής για να μειώσει τα συμπτώματα της νόσου;

Εάν η νόσος βρίσκεται σε έξαρση, τα συμπτώματα ίσως μειωθούν εάν:

• Ο ασθενής μειώσει τις τροφές που επιδεινώνουν τα συμπτώματα του. Δυστυχώς αρκετοί ασθενείς δεν ανέχονται τροφές πλούσιες σε ίνες όπως φρούτα και λαχανικά.

• Αποφεύγει τη χρήση μη στεροϊδών αντιφλεγμονωδών φαρμάκων (ακόμη και εάν η νόσος του βρίσκεται σε ύφεση).

Πώς αντιμετωπίζεται η ελκώδης κολίτιδα;

Υπάρχουν φάρμακα που περιορίζουν τα συμπτώματα της ελκώδους κολίτιδας αντιμετωπίζοντας τις εξάρσεις της και προάγοντας την ύφεση της. Τα φάρμακα αυτά μειώνουν την ίδια την φλεγμονή και καταστέλλουν τους ανοσολογικούς μηχανισμούς που την προκαλούν. Χορηγούνται από το στόμα ή σαν τοπικές θεραπείες με μορφή υπόθετων και υποκλυσμών. Κάποιες φορές χρησιμοποιούνται ακόμη και αντιβιοτικά. Δεν έχουν οι θεραπείες την ίδια ανταπόκριση σε όλους τους ασθενείς και θεραπείες αποτελεσματικές μπορεί να χάσουν την αποτελεσματικότητα τους.

Υπάρχει πιθανότητα χειρουργικής επέμβασης;

Η χειρουργική επέμβαση απαιτείται εάν τα φαρμακευτικά μέσα δεν αποδώσουν ή προκαλέσουν ανεπιθύμητες ενέργειες που δεν είναι ανεκτές. Υπάρχουν δύο τύποι χειρουργικών επεμβάσεων:

• Η ολική πρωκτοκολεκτομή η οποία αφαιρεί ολόκληρο το παχύ έντερο μαζί με τον πρωκτό και πρακτικά απαλλάσσει τον ασθενή από την ελκώδη κολίτιδα, όμως καθιστά την τοποθέτηση μόνιμης ειλεοστομίας αναγκαία.

• Η κολεκτομή με διατήρηση του πρωκτού και αναστόμωση του με έναν χειρουργικά παρασκευασμένο θύλακο από τον τελικό ειλεό. Σε αυτή την περίπτωση διατηρείται ο φυσιολογικός μηχανισμός εκούσιας κένωσης. Ανάλογα με την χειρουργική τεχνική μπορεί να απαιτείται ενδοσκοπικός έλεγχος για επιπλοκές του θυλάκου ή για υποτροπή της νόσου στο μικρό υπολειπόμενο τμήμα του ορθού που ενδεχομένως να παραμένει στην περιοχή της αναστόμωσης.

Μπορεί η ελκώδης κολίτιδα να οδηγήσει σε καρκίνο;

Ναι, υπάρχει πιθανότητα η ελκώδης κολίτιδα να οδηγήσει σε ορθοκολικό καρκίνο. Η πιθανότητα εξαρτάται από την ηλικία διάγνωσης, την έκταση της νόσου και τη συνύπαρξη πρωτοπαθούς σκληρυντικής χολαγγειίτιδας. Ευτυχώς ο τακτικός ενδοσκοπικός έλεγχος που συνεπάγεται η ελκώδης κολίτιδα, ειδικά στην περίπτωση πανκολίτιδας, καθιστά τον καρκίνο αντιμετωπίσιμο λόγω της έγκαιρης διάγνωσης του.

Τί συμβαίνει κατά την εγκυμοσύνη ασθενούς πάσχουσας από ελκώδη κολίτιδα;

Εάν δεν υπάρχει επιπλοκή της νόσου ή χειρουργική επέμβαση που να αφορά στους μύες της πυέλου και στα γυναικολογικά όργανα ασθενών αναπαραγωγικής ηλικίας, τότε δεν μεταβάλλεται η γονιμότητα των ασθενών ούτε η διαδικασία του τοκετού. Θα είναι σωστό όμως ο προγραμματισμός μιας εγκυμοσύνης να ακολουθεί τη συμβουλή του θεράποντα γιατρού σχετικά με την ιδανική περίοδο σύλληψης και την πιθανή ανάγκη τροποποίησης της φαρμακευτικής αγωγής, διότι κάποια φάρμακα έναντι της ελκώδους κολίτιδας μπορεί να βλάψουν το έμβρυο ή το νεογνό.

Πως θα είναι η ζωή μου εάν διαγνωσθώ με ελκώδη κολίτιδα;

Συνήθως στα άτομα που πάσχουν από ελκώδη κολίτιδα απαιτείται χρόνια αγωγή η οποία ενδεχομένως και να αναθεωρείται κατά διαστήματα. Με την κατάλληλη αγωγή όμως η νόσος διατηρείται σε ύφεση και τα άτομα βιώνουν μια φυσιολογική ζωή.