Γαστρίτιδα

Τί είναι η γαστρίτιδα;

Γαστρίτιδα είναι η φλεγμονή του εσωτερικού τοιχώματος του στομάχου. Μπορεί να είναι παροδική και να υποχωρεί μετά από κάποιο χρονικό διάστημα (οξεία γαστρίτιδα), ή μπορεί να διαρκεί μήνες ή χρόνια, οπότε ονομάζεται χρόνια γαστρίτιδα. Η γαστρίτιδα είναι σημαντικό να αντιμετωπίζεται διότι μπορεί να οδηγήσει σε δημιουργία διαβρώσεων και εξελκώσεων ενώ εάν μεταπέσει σε χρονιότητα, ενδέχεται ανάλογα με την αιτιολογία της να οδηγήσει ακόμη και σε καρκίνο του στομάχου.

Τί προκαλεί την γαστρίτιδα;

Την γαστρίτιδα προκαλούν διάφορες καταστάσεις όπως:

• Η λοίμωξη του βλεννογόνου του στομάχου από πληθυσμούς ελικοβακτηριδίου του πυλωρού (h.pylori).

• Η λήψη μη στεροειδών αντιφλεγμονωδών φαρμάκων (ΜΣΑΦ) όπως ασπιρίνη, ιβουπροφαίνη, νιμεσουλίδη, ναπροξένη κ.ά.

• Η συχνή κατανάλωση αλκοόλ.

• Η αυτοάνοση γαστρίτιδα καθώς και άλλα νόσήματα ανοσολογικής προέλευσης όπου κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος επιτίθενται έναντι υγειών κυττάρων του στομαχικού βλεννογόνου.

• Άλλες καταστάσεις όπου ο οργανισμός βιώνει συνθήκες απειλητικές για τη ζωή (π.χ. βαριά πάσχοντες, εγκαυματίες, πολυτραυματίες κ.ά.)

Ποιά είναι τα συμπτώματα της γαστρίτιδας;

Η γαστρίτιδα δεν εμφανίζει πάντα συμπτώματα. Εάν εμφανιστούν συμπτώματα, αυτά θα περιλαμβάνουν:

• Άλγος στο επιγάστριο που συνήθως επιδεινώνεται με τη λήψη τροφής,

• Αίσθημα κορεσμού μετά από λήψη μικρής ποσότητας τροφής,

• Αίσθημα φουσκώματος στο επιγάστριο,

• Μειωμένη όρεξη,

• Ναυτία ή έμετο,

• Ενδείξεις αιμορραγίας από το ανώτερο πεπτικό όπως επεισόδια εμέτου με πρόσμιξη αίματος ή μαύρες κενώσεις,

• Αίσθημα κόπωσης από αναιμία οφειλόμενη σε αιμορραγία ή σε μειωμένη απορρόφηση του σιδήρου και της βιταμίνης β12.

Πότε πρέπει να επισκεφθώ τον γιατρό μου;

Θα πρέπει να επισκεφθείτε τον γιατρό σας εάν:

• Εμφανίζετε άλγος στο επιγάστριο που επιδεινώνεται ή επεκτείνεται αντί να υποχωρεί,

• Παρουσιάζετε έμετο με πρόσμιξη αίματος ή μαύρες κενώσεις,

• Παρουσιάζετε απώλεια βάρους,

• Παρουσιάζετε μειωμένη όρεξη,

• Χάνετε βάρος (χωρίς να προσπαθείτε),

• Παρουσιάζετε ναυτία ή και έμετο αμέσως μετά τη λήψη τροφής.

Αξίζει να σημειωθεί ότι τα παραπάνω συμπτώματα καθιστούν την εκτίμηση σας από ειδικό ακόμη πιο σημαντική εάν έχετε ιστορικό πεπτικού έλκους, εάν είστε πάνω από 50 ετών ή εάν έχετε οικογενειακό ιστορικό καρκίνου του στομάχου.

Θα χρειαστεί να υποβληθώ σε κάποιες εξετάσεις;

Εάν υπάρχει υποψία γαστρίτιδας ή άλλης βλάβης στο στομάχι, πιθανότατα θα χρειαστεί να υποβληθείτε σε κάποιες εξετάσεις. Οι εξετάσεις και η σειρά με την οποία θα διενεργηθούν εξαρτάται από τα συμπτώματα, το προσωπικό και οικογενειακό ιστορικό σας, καθώς και από την ηλικία σας. Οι εξετάσεις αυτές μπορεί να περιλαμβάνουν:

• Ενδοσκόπηση ανώτερου πεπτικού (γαστροσκόπηση) με λήψη βιοψιών,

• Έλεγχο παρουσίας του ελικοβακτηριδίου του πυλωρού. Ο έλεγχος αυτός μπορεί να γίνει με εξέταση αίματος, με δοκιμασία αναπνοής, με εξέταση κοπράνων ή σε ιστοτεμάχια βλεννογόνου που λήφθηκαν κατά την γαστροσκόπηση. Σε κάθε περίπτωση λήψης ιστοτεμαχίων βλεννογόνου, αυτές θα πρέπει να ληφθούν από διαφορετικές περιοχές του στομάχου (άντρο, γωνία, σώμα).

• Με λήψη βαριούχου γεύματος και ακτινοσκόπηση που εξετάζει το ανάγλυφο της εσωτερικής επιφάνειας του στομάχου. Αυτή η εξέταση έχει σήμερα εγκαταλειφθεί και έχει αντικατασταθεί από τη γαστροσκόπηση.

• Αιματολογικές εξετάσεις κυρίως για τον έλεγχο πιθανής αναιμίας και των χαρακτηριστικών της..

Πώς θεραπεύεται η γαστρίτιδα;

Η θεραπεία της γαστρίτιδας εξαρτάται από την αιτία της. Στα άτομα με γαστρίτιδα συστήνεται γενικά:

• Διακοπή των μη στεροειδών αντιφλεγμονωδών φαρμάκων (ΜΣΑΦ),

• Διακοπή κατανάλωσης αλκοόλ,

• Χορήγηση φαρμάκων που μειώνουν την έκκριση οξέως και γενικά την οξύτητα στο εσωτερικό του στομάχου. Τέτοια φάρμακα είναι τα απλά αντιόξινα (π.χ. Simeco) και τα φάρμακα που μειώνουν την έκκριση οξέως, όπως οι αναστολείς της ισταμίνης (π.χ. Zantac) και οι αναστολείς της αντλίας πρωτονίων (π.χ. Losec).

• Εκρίζωση του ελικοβακτηριδίου του πυλωρού, εφόσον έχει βέβαια τεκμηριωθεί η παρουσία του στο στομάχι. Η εκρίζωση πραγματοποιείται φαρμακευτικά και καλό είναι μετά από την ολοκλήρωση της θεραπείας να εξετάζεται η επιτυχία της. Η θεραπεία διαρκεί 10 έως 14 ημέρες και περιλαμβάνει συνδυασμό αντιβιοτικών με έναν αναστολέα αντλίας πρωτονίων.

• Φάρμακα που ενισχύουν την αιμάτωση και την έκκριση βλέννης στο στομάχι, προστατεύοντας έτσι το τοίχωμα του έναντι του οξέος, τα λεγόμενα ανάλογα προσταγλανδίνης (π.χ. μισοπροστόλη).

• Φάρμακα που βοηθούν στην επούλωση των διαβρώσεων του βλεννογόνου (π.χ. σουκραλφάτη).

Επίσης, συνήθης πρακτική είναι η προστασία από την ανάπτυξη γαστρίτιδας σε ειδικές ομάδες ασθενών όπως οι βαριά πάσχοντες, τα άτομα που λαμβάνουν χρονίως μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα για χρόνια σκελετικά άλγη και τα άτομα που λαμβάνουν ασπιρίνη για καρδιαγγειακή νόσο. Η προστασία συνήθως επιτυγχάνεται με χορήγηση αναστολέων της έκκρισης οξέος ή με εξέταση και θεραπεία για ενδεχόμενη λοίμωξη απο το ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού.